Katar: imigranci deportowani bez wynagrodzenia przed Mistrzostwami Świata FIFA 2022

Tysiącom zagranicznym pracownikom w Katarze anulowano umowy i zmuszono do powrotu do domu, w wielu przypadkach bez wynagrodzenia — tak rząd katarski rozwiązał swój plan „zmniejszenia liczby pracowników w kraju” w przeddzień Mistrzostw Świata FIFA 2022.

[Source]

Plan katarskiego Public Works Authority, zatytułowany „Plan zarządzania strategicznego podczas Mistrzostw Świata FIFA 2022”, stwierdza:

W świetle powyższego i zgodnie z dyrektywami ADLSA (Ministerstwo Rozwoju Administracyjnego, Pracy i Spraw Socjalnych) dotyczącymi redukcji zbędnej siły roboczej w okresie od 21 września 2022 r. do 18 stycznia 2023 r., wszyscy Wykonawcy przygotują strategiczny plan urlopów pracowniczych, który maksymalnie zmniejszy liczbę pracowników w kraju w tym okresie. Ponadto, nie powinien on negatywnie wpływać na dobro zagranicznego pracownika oraz na ustalone cele i zadania projektów RPD (Departamentu Projektów Drogowych).

Prawda jest jednak taka, że pracownicy zostali odesłani do krajów, gdzie zostali zatrudnieni, w aurze niepewności co do ich przyszłości. Wielu z nich nie zostało poinformowanych, czy wciąż będą mieli pracę, do której będą mogli wrócić. Plan zakłada, aby „nie wpływać negatywnie na samopoczucie zagranicznych pracowników”, co jest pustym frazesem, który sępy pozyskujące łatwo wyzyskiwanych pracowników migrujących z krajów słabo rozwiniętych mogą i będą po prostu lekceważyć.

System Kafala

Katar zatrudnia około 2 milionów pracowników, co stanowi mniej więcej 95 procent siły roboczej i ponad dwie trzecie całej populacji.

System rekrutacji zagranicznych pracowników znany jako kafala (نظام الكفالة, ar. „sponsoring”) jest stosowany w państwach Zatoki Perskiej, takich jak Katar, Arabia Saudyjska i Zjednoczone Emiraty Arabskie.

Kafala pozostawia pracowników na całkowitej łasce ich kontrahentów. W tym systemie pracownicy nie mogą zmieniać pracy bez zgody swoich pracodawców.

Mistrzostwa Świata FIFA w 2022 roku mają być „najdroższymi mistrzostwami świata w historii”. Budżet Kataru na infrastrukturę i inne projekty związane ze sportową imprezą szacuje się na 220 miliardów dolarów. A jednak zagraniczni pracownicy są zdani na łaskę i niełaskę wykonawców, zmuszeni do życia w nędzy, pracując w warunkach, które Human Rights Watch opisuje jako formę niewoli kontraktowej. Oto litość baronów naftowych i gazowych z Kataru dla robotników pracujących pod palącym słońcem pustyni.

Ci zagraniczni pracownicy często płacą opłaty rekrutacyjne, aby móc otrzymać kontrakt na pracę za granicą. „Zapłaciłem 300 000 tak (waluta Bangladeszu)”, powiedział The Guardian jeden z pracowników. Jest to równowartość prawie 2900 dolarów — ogromna suma dla ludzi szukających pracy. Pobieranie opłat za rekrutację jest w Katarze nielegalne, ale nie powstrzymuje to łajdaków, którzy wprowadzili ten system opłat.

Średnia płaca dla budowniczych stadionów wynosi około 1000 riali katarskich (około 275 dolarów) miesięcznie. Oznacza to płacę w wysokości około 1 dolara za godzinę. Ochroniarze z takich krajów jak Pakistan, Kenia i Nepal mówią, że męczą się na 12-godzinnych zmianach i pracują przez 30 dni w miesiącu, a ich pensja jest zmniejszana, jeśli wezmą dzień wolny.

„Pensja jest bardzo niska, jest bardzo ciężko. Mogę to samo zarobić w Indiach” — powiedział The Guardian inny pracownik.

Według jednego z kenijskich ochroniarzy, agenci kafala kłamią na temat zarobków, jakie otrzymają ich pracownicy po przylocie do Kataru. „To pułapka, bo w Kenii mówi się jedno, a w Katarze drugie” — powiedział.

Jedna z grup pracowników, zatrudnionych w firmie Al Sulaiteen Agricultural and Industrial Complex (SAIC), jest po swojej zmianie odwożona przez 40 minut na skraj pustyni. To właśnie dzięki ich ciężkiej pracy powstał stadion Al Bayt — który kształtem przypomina beduiński namiot. Stadion posiada własne jezioro, okrągły staw, rozległe wypielęgnowane trawniki, boiska treningowe, a nawet własny McDonald’s. Kaczki na stadionie Al Bayt mają bardziej przestronne i sanitarne warunki życia niż sami pracownicy, którzy są stłoczeni w pozbawionych okien, obskurnych kabinach.

Wielu pracowników nie będzie w stanie spłacić swoich długów. Niektórzy, próbując spłacić opłaty rekrutacyjne, zaciągają kredyty. Presja związana z kredytami doprowadziła nawet pracowników do samobójstwa, jakw przypadku Mahamada  Nadafa Mansura Dhuniyi, nepalskiego pracownika, który został znaleziony powieszony w swoim miejscu pracy.

Oprócz tych horrendalnych warunków, według doniesień około 6 800 pracowników zmarło w okresie poprzedzającym turniej. Można powiedzieć, że Mistrzostwa Świata w Katarze zostały dosłownie zbudowane na stosie trupów robotników z biednych krajów.

Walka klas

Tworzenie związków zawodowych, podejmowanie akcji strajkowych i protestów jest w Katarze i nielegalne.

Jednak 14 sierpnia około 200 pracowników firmy Al Bandary Engineering and Electro Watt wyszło na ulice, aby protestować przed biurami firmy, walcząc w sprawie niewypłaconych wynagrodzeń. Kilku protestujących pracowników zostało zatrzymanych, a według doniesień niektórzy zostali nawet deportowani. Poplecznicy bezdusznych kapitalistów wyłączyli podobno klimatyzację w pokojach pracowników, mówiąc im, że skoro mogą protestować w upale, to poradzą sobie bez klimatyzacji.

Zagraniczni pracownicy skorzystali również z aplikacji mediów społecznościowych, takich jak TikTok, aby podzielić się swoimi historiami i filmami ze strajków i protestów.

Na jednym z takich filmików ze strajkującymi ochroniarzami napisano: „a dziś pracownicy postanowili zjednoczyć wszystkie narodowości z każdego obozu i wezwali do strajku”.

System kafala może być skutecznie zwalczany jedynie metodami walki klasowej. Następuje zjednoczenie działań pomiędzy robotnikami różnych narodowości, pracownicy tracą strach przed represjami. Te strajki i protesty są zapowiedzią przyszłych wybuchów społecznych, które ogarną kraje Zatoki Perskiej. W świecie tak ściśle połączonym przez media społecznościowe trudno jest stłumić przepływ informacji. Bez wątpienia pracownicy w Katarze byli pod wpływem wstrząsów społecznych w Sri Lance, Sudanie czy Iranie. Są oni często ściśle związani ze społecznościami w kraju, z którego pochodzą. Wydarzenia te mają wzajemnie powiązany wpływ na świadomość pracowników wszystkich krajów.

Proletariacki internacjonalizm jest podstawą, na której należy oprzeć walkę o związki zawodowe i prawa pracowników — w Katarze, w innych państwach Zatoki Perskiej, w każdym kraju, z którego oni pochodzą, a także na całym świecie. Międzynarodowy system kapitalistycznego wyzysku, taki jak kafala, może być zwalczany jedynie za pomocą międzynarodowych metod walki. Idee marksizmu dostarczają ideologicznej broni do walki o zwycięstwo w tych zmaganiach.

Tłumaczenie: Rozalia Gruszka